Odoo ESG – Giải pháp đo lường & báo cáo ESG tích hợp

Trong vài năm trở lại đây, khái niệm ESG – Environmental, Social, Governance (Môi trường – Xã hội – Quản trị) đã trở thành một từ khóa nóng không chỉ ở châu Âu và Mỹ, mà còn len lỏi vào các cuộc thảo luận của doanh nghiệp Việt Nam. Sự thay đổi này không phải là xu hướng thời thượng nhất thời, mà là hệ quả tất yếu từ sức ép pháp lý, sự quan tâm của nhà đầu tư, yêu cầu từ khách hàng quốc tế, và nhu cầu tự thân của doanh nghiệp trong việc tối ưu chi phí vận hành và xây dựng uy tín lâu dài.

Nếu trước đây, việc làm báo cáo bền vững thường được coi như một thủ tục để làm hài lòng một số đối tác quốc tế hoặc tham gia vài chương trình đánh giá CSR, thì nay, ESG đã trở thành tấm hộ chiếu mới để doanh nghiệp bước vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Việc không đáp ứng các tiêu chí ESG có thể đồng nghĩa với việc bị loại khỏi danh sách nhà cung cấp, khó tiếp cận nguồn vốn, hoặc chịu sức ép cạnh tranh ngày càng lớn từ những đối thủ đã đi trước.

Trong bối cảnh đó, Odoo 19 ra mắt module ESG như một giải pháp mang tính cách mạng cho doanh nghiệp. Khác với những công cụ rời rạc chỉ tập trung vào tính toán phát thải hoặc lập báo cáo thủ công, Odoo ESG được tích hợp trực tiếp vào hệ thống ERP – nơi vốn đã lưu trữ toàn bộ dữ liệu về kế toán, mua hàng, nhân sự, đội xe, chuỗi cung ứng. Điều này biến ESG từ một nhiệm vụ thủ công, tốn kém, thành một phần tự nhiên trong dòng chảy vận hành hằng ngày của doanh nghiệp.

ESG là gì? Vì sao ESG quan trọng với doanh nghiệp

Để hiểu rõ tầm quan trọng của Odoo ESG, trước hết chúng ta cần nhìn lại bối cảnh. ESG bao gồm ba trụ cột:

• Môi trường (Environmental): đo lường tác động của doanh nghiệp lên khí hậu, tài nguyên, đa dạng sinh học và phát thải carbon.
• Xã hội (Social): phản ánh cách doanh nghiệp đối xử với người lao động, khách hàng, cộng đồng và chuỗi cung ứng.
• Quản trị (Governance): liên quan đến tính minh bạch, chống tham nhũng, tuân thủ pháp luật và đạo đức kinh doanh.

Đối với doanh nghiệp Việt Nam, ESG không còn là chuyện của phương Tây. Khi Việt Nam đã ký cam kết đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 tại COP26, một loạt quy định và chính sách sẽ được triển khai để hướng doanh nghiệp đến hoạt động bền vững hơn. Đồng thời, các khách hàng lớn từ châu Âu, Mỹ hay Nhật Bản ngày càng đưa ra yêu cầu minh chứng ESG đối với toàn bộ chuỗi cung ứng. Điều này đồng nghĩa, một doanh nghiệp dệt may, da giày, gỗ hay linh kiện điện tử tại Bình Dương hay Nam Định cũng phải chứng minh được mức phát thải, tỷ lệ sử dụng năng lượng tái tạo, hay chính sách lao động minh bạch nếu muốn tiếp tục xuất khẩu sang EU.

Ngoài ra, chính các ngân hàng và quỹ đầu tư tại Việt Nam cũng đã bắt đầu áp dụng tiêu chí ESG trong thẩm định tín dụng. Một doanh nghiệp chứng minh được lộ trình phát triển bền vững có thể dễ dàng tiếp cận vốn ưu đãi, trong khi một doanh nghiệp không có báo cáo ESG minh bạch sẽ bị đánh giá rủi ro cao.

>>> Xem thêm: Tiêu chuẩn ESG là gì? Tầm quan trọng của ESG

Thách thức của báo cáo ESG theo cách truyền thống

Dù tầm quan trọng là vậy, việc triển khai ESG không hề dễ dàng. Đối với nhiều doanh nghiệp Việt Nam, thách thức lớn nhất chính là dữ liệu.

Một báo cáo ESG đầy đủ thường yêu cầu hàng trăm chỉ số khác nhau: từ lượng điện tiêu thụ, số km vận chuyển, khối lượng nguyên liệu, đến tỷ lệ giới tính trong ban lãnh đạo, chênh lệch lương theo giới, hay số lượng sáng kiến cải thiện môi trường được thực hiện trong năm. Các dữ liệu này vốn nằm rải rác trong nhiều phòng ban: kế toán, nhân sự, mua hàng, vận hành, và đôi khi cả nhà cung cấp bên ngoài.

Việc tổng hợp thủ công không chỉ tốn kém (nhiều công ty ở châu Âu chi tới 500 EUR mỗi tháng chỉ để thu thập và báo cáo ESG), mà còn dễ sai sót. Đặc biệt, báo cáo ESG không phải làm một lần là xong, mà phải cập nhật hàng năm. Đối với những doanh nghiệp chưa từng có kinh nghiệm, việc lập báo cáo lần đầu có thể kéo dài nhiều tháng, thậm chí nửa năm, gây chậm trễ và tốn kém không nhỏ.

Chính vì vậy, một công cụ tích hợp, tự động hóa, và tuân thủ chuẩn mực quốc tế như Odoo ESG xuất hiện đúng lúc để giải quyết khoảng trống này.

Các tính năng nổi bật của Odoo ESG

Điểm nổi bật nhất của Odoo ESG chính là tính tích hợp. Thay vì phải nhập dữ liệu thủ công từ nhiều nguồn, hệ thống sẽ tận dụng các thông tin vốn đã có trong ERP: hóa đơn mua hàng, phiếu chi phí, dữ liệu nhân sự, quản lý đội xe, hợp đồng lao động. Từ những dữ liệu này, Odoo ESG tự động tính toán dấu chân carbon, xây dựng chỉ số xã hội, và thậm chí đề xuất báo cáo theo chuẩn CSRD của châu Âu.

Ví dụ, khi doanh nghiệp mua 100 chiếc laptop cho nhân viên, thông tin này đã có trong module Kế toán và Mua hàng. Odoo ESG sẽ tự động gán hệ số phát thải tương ứng (ví dụ 156 kg CO₂e cho mỗi laptop) dựa trên cơ sở dữ liệu quốc tế như ADEME (Pháp) hoặc EPSSA (toàn cầu). Kết quả, chỉ với một hóa đơn mua hàng, lượng phát thải carbon đã được tính toán và đưa vào báo cáo ESG mà không cần thao tác thủ công.

Odoo ESG được thiết kế với những tính năng cụ thể, giúp doanh nghiệp vừa dễ triển khai vừa dễ mở rộng. Từ việc đo dấu chân carbon, quản lý dữ liệu xã hội cho đến lập báo cáo chuẩn quốc tế, tất cả đều được tích hợp trong cùng một hệ thống.

Carbon footprint – từ con số đến chiến lược hành động

Trong ESG, môi trường luôn là trụ cột được quan tâm nhiều nhất, đặc biệt là phát thải khí nhà kính. Odoo ESG cho phép doanh nghiệp Việt đo lường đầy đủ ba phạm vi phát thải:

• Scope 1: phát thải trực tiếp từ phương tiện, máy móc của công ty.
• Scope 2: phát thải gián tiếp từ năng lượng mua vào (như điện).
• Scope 3: phát thải gián tiếp khác trong chuỗi giá trị, bao gồm vận tải, nguyên liệu đầu vào, rác thải.

Điều quan trọng hơn cả, kết quả không chỉ dừng lại ở những con số khô khan. Bằng cách trực quan hóa dữ liệu và so sánh với năm cơ sở, Odoo ESG cho phép nhà quản lý thấy ngay “điểm nóng” phát thải, từ đó đưa ra các sáng kiến hành động: thay đổi nguồn cung ứng, tối ưu tuyến vận tải, hoặc đầu tư năng lượng tái tạo. Thậm chí, hệ thống còn có module quản lý sáng kiến (Initiatives), giúp doanh nghiệp biến kế hoạch giảm phát thải thành các dự án có người phụ trách, thời hạn, và ước lượng tác động.

Dữ liệu xã hội và quản trị – minh bạch để giữ chân nhân tài và khách hàng

Không chỉ môi trường, Odoo ESG còn tập trung vào dữ liệu xã hội và quản trị. Những chỉ số như tỷ lệ giới tính trong ban lãnh đạo, chênh lệch lương giữa nam và nữ, hay mức độ đa dạng trong đội ngũ đều có thể được trích xuất tự động từ module Nhân sự và Bảng lương.

Điều này đặc biệt quan trọng với doanh nghiệp Việt Nam đang phải đối mặt với bài toán giữ chân nhân sự chất lượng cao. Minh bạch về lương thưởng, cơ hội thăng tiến, và các chính sách đa dạng không chỉ giúp đáp ứng tiêu chuẩn ESG quốc tế, mà còn tạo dựng niềm tin trong nội bộ, giảm tỷ lệ nghỉ việc và nâng cao uy tín thương hiệu.

Ở khía cạnh quản trị, việc có một hệ thống ghi nhận đầy đủ quy trình phê duyệt, phân quyền, nhật ký hoạt động cũng là bằng chứng rõ ràng về tính minh bạch và tuân thủ – điều mà nhà đầu tư và khách hàng đều quan tâm.

CSRD và lợi ích gián tiếp cho doanh nghiệp Việt Nam

Một trong những tính năng quan trọng nhất của Odoo ESG là hỗ trợ doanh nghiệp lập báo cáo CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) – chuẩn báo cáo bền vững mới của Liên minh châu Âu.

Nhiều doanh nghiệp Việt Nam có thể cho rằng đây là quy định “xa xôi”, chỉ dành cho các tập đoàn tại châu Âu. Nhưng thực tế, các doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng của EU – từ nhà sản xuất giày dép tại Bình Dương đến nhà cung cấp linh kiện điện tử ở Bắc Ninh – đều sẽ bị yêu cầu cung cấp dữ liệu ESG theo đúng định dạng CSRD. Việc chuẩn bị sẵn một công cụ như Odoo ESG sẽ giúp doanh nghiệp Việt không chỉ đáp ứng mà còn vượt lên trong mắt khách hàng quốc tế.

CSRD không chỉ là một bộ khung pháp lý, mà còn là cơ hội để doanh nghiệp nhìn lại toàn diện hoạt động của mình, từ nguyên liệu, sản xuất đến phân phối. Khi đã có dữ liệu chính xác và báo cáo minh bạch, doanh nghiệp có thể thương lượng tốt hơn với khách hàng, nâng cao vị thế trong chuỗi cung ứng, và tiếp cận nguồn vốn dễ dàng hơn.

>>> Xem thêm: Áp dụng ESG tại Việt Nam: Thực trạng và thách thức

Lợi ích của Odoo ESG so với cách làm truyền thống

 Với Odoo ESG, quá trình này được tích hợp ngay trong hệ thống ERP, cho phép dữ liệu được tự động cập nhật và chuẩn hóa. Để thấy rõ sự khác biệt, hãy so sánh giữa cách làm truyền thống và lợi ích khi sử dụng Odoo ESG.

Những điểm cần lưu ý & giới hạn hiện tại

Dù mang lại nhiều lợi ích trong việc tự động hóa và chuẩn hóa báo cáo bền vững, Odoo ESG vẫn đang ở giai đoạn đầu và còn một số giới hạn mà doanh nghiệp cần hiểu rõ trước khi triển khai. Việc nắm được những điểm này không chỉ giúp doanh nghiệp có kỳ vọng thực tế hơn, mà còn biết cách kết hợp với các quy trình nội bộ hoặc dữ liệu bổ sung để khai thác tối đa giá trị của giải pháp.

• Module ESG chỉ có trong bản Enterprise của Odoo (không có sẵn trong bản Community)
• CSRD và chức năng báo cáo đầy đủ (XBRL, quy trình stakeholder) sẽ được hoàn thiện trong bản 19.1 (phiên bản nâng cấp)
• Việc mở rộng hệ số phát thải (emission factors) theo các vùng địa lý hoặc ngành rất cụ thể có thể yêu cầu nhập dữ liệu thủ công nếu không có API sẵn từ cơ sở dữ liệu bên ngoài
• Khi cập nhật hệ số phát thải mới, hệ thống không tự động thay đổi lượng phát thải cũ đã tính – để giữ tính lịch sử dữ liệu
• Dữ liệu xã hội (về chuỗi cung ứng, đối tác bên ngoài) như chênh lệch lương của nhà cung cấp hiện tại chưa được tự động tính trong module, nhưng có thể nhập hoặc gợi ý từ dữ liệu chuỗi giá trị 

Kết luận

Điểm đáng chú ý của Odoo ESG là khả năng triển khai theo từng bước, phù hợp với năng lực và ngân sách của doanh nghiệp Việt. Bạn không cần phải có đầy đủ dữ liệu ngay từ ngày đầu tiên. Thay vào đó, có thể bắt đầu từ những mảng dễ đo lường nhất như điện năng tiêu thụ, chi phí vận tải, hoặc mua sắm vật tư chính. Sau khi hệ thống đã vận hành trơn tru, có thể mở rộng sang dữ liệu xã hội và quản trị, rồi tiến tới báo cáo CSRD đầy đủ.

Đây cũng chính là chiến lược mà nhiều doanh nghiệp lớn đang áp dụng: “bắt đầu nhỏnhưng chắc chắn”. Một báo cáo ESG hoàn hảo không thể có ngay lập tức, nhưng một hệ thống linh hoạt, tích hợp và liên tục cải tiến sẽ giúp doanh nghiệp Việt đi đúng hướng.

Với sự ra đời của Odoo ESG, doanh nghiệp Việt Nam giờ đây có thể biến ESG từ một yêu cầu xa xỉ, tốn kém thành một phần tự nhiên trong quản trị. Không chỉ để đối phó với khách hàng quốc tế, ESG còn giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí vận hành, giữ chân nhân tài, xây dựng thương hiệu uy tín và sẵn sàng cho tương lai xanh.

Ở góc nhìn thực tế, ESG không còn là câu chuyện của những tập đoàn lớn. Một doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam, khi được tích hợp Odoo ESG, hoàn toàn có thể đo lường phát thải, quản lý dữ liệu xã hội, và lập báo cáo minh bạch – với chi phí chỉ bằng một phần nhỏ so với việc thuê tư vấn hoặc thu thập thủ công.

Odoo ESG chính là minh chứng rằng, công nghệ có thể biến một nhiệm vụ phức tạp và tốn kém thành một quá trình dễ dàng và hiệu quả. Và đó cũng là lời nhắn cho doanh nghiệp Việt Nam: hãy bắt đầu hành trình bền vững ngay hôm nay, trước khi bị buộc phải làm điều đó ngày mai.

Nếu bạn đang quan tâm đến ESG nhưng chưa biết bắt đầu từ đâu, A1 Consulting – đối tác Vàng duy nhất của Odoo tại Việt Nam – sẵn sàng đồng hành cùng bạn. Hãy liên hệ với A1 Consulting để đặt lịch demo và tư vấn miễn phí về Odoo ESG cho doanh nghiệp của bạn.